Σήμερα το Παλκοσένικο έχει τη χαρά να φιλοξενεί την Ιωάννα Γκαβάκου και τον Στέλιο Πετράκη και να κουβεντιάζει μαζί τους με αφορμή την παράσταση “Πριν ο άνεμος ξεχάσει το όνομά μου” της Μάρτα Μπαρσελό, σε σκηνοθεσία Κοραή Δαμάτη που ανεβαίνει κάθε Σάββατο και Κυριακή στο Θέατρο Κάτω απ’ τη Γέφυρα.
Ιωάννα και Στέλιο σας καλωσορίζουμε στο Παλκοσένικο και ξεκινώντας, θα θέλατε να μας συστήσετε τους χαρακτήρες που υποδύεστε στο έργο;
Ι: Στο έργο παίζω την Τζούλια Μπαλαγκέρ έναν άνθρωπο απλό, καθημερινό, ζεστό, με πολύ χιούμορ που πρόσφατα έχει διαγνωστεί με την νόσο του Alzheimer σε πολύ αρχικό στάδιο. Η Τζούλια έχει χάσει τον άντρα της, έχει όμως τρία παιδιά «όλα αγόρια, δηλαδή δεν ξέρουν πως να το αντιμετωπίσουν» όπως λέει και η ίδια. Η Τζούλια έχει βιώσει την νόσο στο παρελθόν, γιατί την είχε και η μητέρα της. Τώρα που είναι η «σειρά της» μπαίνει σε μια διαδικασία αντιμετώπισης του μέλλοντός της, μια διαδικασία ιδιαίτερη και γενναία που καταλήγει σε ένα πολύ ελπιδοφόρο μήνυμα.
Σ: Το έργο από γραφής, προορίζεται να παρασταθεί από μια γυναίκα ηθοποιό που υποδύεται την κεντρική ηρωíδα που πάσχει από την νόσο και έναν άνδρα που ερμηνεύει όλους τους υπόλοιπους ρόλους του έργου. Θα πρέπει δηλαδή να σας συστήσω όχι έναν αλλά δεκατρείς ρόλους. Τους τρεις γιούς της, τον γιατρό, τον παπά, τον μηχανικό, τον συμβολαιογράφο, διάφορους πωλητές σε καταστήματα.
Τη σκηνοθεσία του έργου ανέλαβε ο πολύπειρος θεατράνθρωπος Κοραής Δαμάτης. Πώς ήταν η συνεργασία σας μαζί του;
Ι.Γ. Ο Κοραής Δαμάτης έχει προσφέρει εξαιρετικές παραστάσεις στο Ελληνικό θέατρο. Είναι σημαντικό ότι σκηνοθετεί αυτό το έργο. Είναι ένα έργο πολύπλοκο στο ανέβασμα του που το «ερμηνεύει» με μια πολύ σύγχρονη σκηνοθετική μάτια. Η συνεργασία μαζί του παραγωγική, ουσιαστική έως και μαγική. Είναι γνωστό ότι είναι δάσκαλος με τους ηθοποιούς.
Σ.Π. Η συνεργασία με τον Κοραή Δαμάτη είναι πάντα κάτι περισσότερο από σκηνοθεσία, είναι και μάθημα για τον ηθοποιό. Ο Κοραής είναι ένας απαιτητικός σκηνοθέτης που δουλεύει με επιμονή τόσο στην αγωγή του λόγου όσο και στην σωματικότητα. Δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη λεπτομέρεια και έχει πολύ συγκεκριμένο όραμα για κάθε τί που αφορά την παράσταση, τίποτα δεν αφήνεται στην τύχη. Για αυτό άλλωστε οι παραστάσεις που υπογράφει είναι πάντα τέτοιου επιπέδου. Την ίδια ώρα είναι ένας υπέροχος δάσκαλος, με βαθιά θεατρική γνώση, τόσο θεωρητική όσο και πρακτική που ασχολείται υπομονετικά με τον ηθοποιό προκειμένου να ευθυγραμμιστεί η ερμηνεία με το σκηνοθετικό του όραμα. Νιώθω πολύ τυχερός που δουλεύω αυτό το έργο, αυτούς τους ρόλους με τον Κοραή, έναν τόσο σημαντικό άνθρωπο του θεάτρου.
Υπάρχει κάποια σκηνή που σας συγκινεί περισσότερο στην παράσταση ή ίσως κάποια φράση του χαρακτήρα σας που ξεχωρίζετε;
Ι.Γ. Ναι το «Είμαι ζωντανή. Είμαι ακόμα ζωντανή».
Σ.Π. Υπάρχει μια σκηνή που με συγκινεί, εκείνη του ανεκπλήρωτου έρωτα όπως θα μπορούσε να ονομαστεί, αλλά δεν θα πω περισσότερα για αυτήν για να μην κάνω spoiler.
Πώς προσεγγίζεται η Νόσος του Alzheimer στο έργο;
Ι.Γ. Το έργο ασχολείται με την ψυχική αναταραχή του ανθρώπου που μαθαίνει ότι νοσεί από μία μη αναστρέψιμη νόσο. Αυτή η σκληρή πραγματικότητα στο έργο μας αντιμετωπίζεται με ελπίδα και αγάπη στον άνθρωπο.
Σ.Π. Το κεντρικό θέμα του έργου είναι η νόσος του Alzheimer. Αντιλαμβάνεται κανείς πως ένα θεατρικό έργο με κεντρικό πυρήνα του την νόσο ίσως να είναι «βαρύ». Η συγγραφέας του έργου όμως επιλέγει να προσεγγίσει το θέμα με χιούμορ και αισιοδοξία, χωρίς να σταματά ποτέ να υπενθυμίζει την βαρύτητα της νόσου.
Η διαχείριση των χρόνιων ασθενειών στη χώρα μας, και δυστυχώς όχι μόνο σε αυτή, αντιμετωπίζεται ως μια ακόμη ατομική ή οικογενειακή ευθύνη καθώς δεν υπάρχει κάποια κρατική μέριμνα. Ποιές είναι οι σκέψεις σας σχετικά με αυτό;
Ι.Γ. Είναι πολύ δύσκολο στην χώρα μας . Έχω προσωπική εμπειρία γιατί ο πατέρας μου έπασχε από Alzheimer. Τα θύματα αυτής της αμέλειας της πολιτείας δεν είναι μόνο οι ασθενείς, αλλά και όσοι τους φροντίζουν, όσοι τολμούν να προσπαθούν για την ανθρώπινη επιβίωση τους.
Σ.Π. Διατηρώ θεατρικό εργαστήρι με χρήστες υπηρεσιών ψυχικής υγείας εδώ και πολλά χρόνια στο επιστημονικό σωματείο ΕΨΑΜΥ (Εταιρεία ψυχοκοινωνικής – κινητικής αποκατάστασης και μέριμνας υγείας) και γενικά σαν άνθρωπος με απασχολεί πολύ το θέμα των ανίατων ασθενειών. Ειδικά οι νόσοι του μυαλού και της ψυχής αποτελούν μια ξεχωριστή κατηγορία ασθενειών ως προς την αντιμετώπισή τους από την κοινωνία.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε, πολύ καλώς κατά τη γνώμη μου, ολοένα και μεγαλύτερη παρουσίαση έργων με κοινωνικό πρόσημο που εστιάζουν τόσο σε ζητήματα νοητικής όσο και ψυχικής υγείας, το οποία αντιμετωπίζονταν ως θέματα ταμπού, που οδηγούσαν στον κοινωνικό στιγματισμό ή/και αποκλεισμό ανθρώπων. Κατά τη γνώμη σας πρόκειται για μια “μόδα” που θα παρέλθει ή για κάτι πιο ουσιαστικό;
Ι.Γ. Δεν νομίζω ότι είναι μόδα. Είναι πραγματικά, ισχυρά ανθρώπινα προβλήματα που δεν αφήνουν αδιάφορο το θέατρο. Όσο αυτά τα θέματα βασανίζουν τις κοινωνίες μας πιστεύω ότι θα υπάρχει και παραγωγή έργων που θα είναι «εμπνευσμένα» από τις αδιέξοδες αυτές καταστάσεις.
Σ.Π. Η κοινωνία δείχνει πως έχει προχωρήσει τα τελευταία χρόνια. Σαφώς υπάρχει περισσότερη ευαισθητοποίηση. Τώρα αν αυτή η ευαισθητοποίηση είναι μόδα στο ευρύτερο πλαίσιο της πολιτικής ορθότητας ή αν ήρθε για να μείνει, θα φανεί στο μέλλον. Θέλω να ελπίζω πως είναι ένα από τα εξελικτικά βήματα της κοινωνίας προς τον καλύτερο άνθρωπο.
Η ηρωίδα του έργου που μαθαίνει ότι νοσεί, δημιουργεί μια λίστα επιθυμιών με όλα τα όμορφα που θέλει να ζήσει. Στην καθημερινότητά μας τείνουμε να αφήνουμε στην άκρη για αργότερα όσα είναι σημαντικά για εμάς και αναλωνόμαστε με όσα μοιάζουν επείγοντα, ακόμα κι αν είναι ανούσια. Θα προσπαθήσει το έργο να μας αλλάξει τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα;
Ι.Γ. Ναι, σίγουρα η πρόταση του έργου μας είναι για μια ουσιαστική ζωή, που δεν ξεχνάμε, δεν παραμελούμε τον εαυτό μας και τα θέλω μας. Μια ζωή που δεν αναβάλλουμε συνεχώς για αργότερα τα σημαντικά και ανθρώπινα.
Σ.Π. Σίγουρα το έργο δίνει πολύ δυνατές εικόνες που μπαίνουν στο στομάχι του θεατή και όντως προ(σ)καλεί τον θεατή να σκεφτεί κάποια πράγματα διαφορετικά.
Τι πλάνα ή τι όνειρα έχετε για το παρόν και το μέλλον;
Ι.Γ. Πολλές σκέψεις, πολλές επιθυμίες που περιμένουν να εκπληρωθούν στο μέλλον, με την ελπίδα να είμαστε πρώτα απ’ όλα υγιείς.
Σ.Π. Θέλω να ολοκληρώσω το μεταπτυχιακό πρόγραμμα του τμήματος θεατρικών σπουδών του ΕΚΠΑ ώστε να εμβαθύνω στην ακαδημαϊκή γνώση του θεάτρου ενώ παράλληλα θέλω να συνεχίσω να δουλεύω στο θέατρο τόσο ως ηθοποιός, όσο και ως σκηνοθέτης και να εξελίσσομαι και σε καλλιτεχνικό επίπεδο.
Στο Παλκοσένικο αγαπάμε τις θεατρικές ιστορίες και συλλέγουμε στιγμές που έχουν μείνει χαραγμένες στη μνήμη των ανθρώπων. Στιγμές που ενέπνευσαν, που προκάλεσαν θυμό. Στιγμές γεμάτες άγχος ή θαυμασμό. Έχετε κάποιες τέτοιες στιγμές που να θέλετε να μοιραστείτε μαζί μας;
Ι.Γ. Πολλά έχουν συμβεί στις ζωές όλων μας. Δεν ξέρω ποιο είναι το πιο σημαντικό που να αξίζει την προσοχή σας. Για εμένα είναι ανεπανάληπτη η εμπειρία που ζω μέσα από την Τζούλια Μπαλαγκέρ που παίζω με τόσο υπέροχους συνεργάτες, σε μια ατμόσφαιρα γεμάτη αγάπη και φροντίδα για καλό αποτέλεσμα από όλους μας. Αυτήν την εμπειρία μπορείτε να την δείτε στο Θέατρο Κάτω απ’ τη Γέφυρα, στο έργο μας!!!
Σ.Π. Ένα συμβάν που έγινε κάποτε είναι νομίζω άξιο αναφοράς: την περίοδο 2017-2018 ίδρυσα την θεατρική μου ομάδα Akatsuki Theatre Company. Το έργο ήταν εμπνευσμένο από τα ιαπωνικά anime και το κοινό νεανικό. Δυο κυρίες κάποιας ηλικίας, με έναν απίθανο τρόπο μπέρδεψαν τα θέατρα και μπήκαν τελευταία στιγμή, την ώρα που ξεκινούσε η παράσταση στο θέατρο Λύχνος που παιζόταν το «τεφτέρι», το πρώτο μου θεατρικό έργο που είχα ανεβάσει με την Ομάδα. Οι δυο αυτές κυρίες, μετά το τέλος της παράστασης ήρθαν στα καμαρίνια προσφέροντάς μας ποτά που είχαν πάρει από το μπαρ του θεάτρου. Μας αφηγήθηκαν την ιστορία τους πως μπήκαν κατά λάθος στην δική μας παράσταση και ήταν ενθουσιασμένες και πολύ χαρούμενες που μπήκαν σε λάθος θέατρο και είδαν την παράστασή μας. Αυτό θα το θυμάμαι για πάντα!