Κουβεντιάζοντας με τον Κώστα Γάκη 

Επιμέλεια συνέντευξης: Διονύσιος Μαλαπέτσας

Σήμερα έχουμε τη χαρά να φιλοξενούμε στο Παλκοσένικο τον εξαιρετικό ηθοποιό και σκηνοθέτη,

τον αγαπημένο φίλο και υπέροχο άνθρωπο, Κώστα Γάκη

και να κουβεντιάζουμε μαζί του με αφορμή την παράσταση “Η μητέρα του σκύλου”

που μετά από μια sold-out χρονιά στο Θέατρο Ακροπόλ, συνεχίζει το ταξίδι της σε όλη την Ελλάδα,

ξεκινώντας την ερχόμενη Τετάρτη 9/7 από το Ηράκλειο Κρήτης.

Κώστα σε καλωσορίζω στο Παλκοσένικο, συναντιόμαστε ξανά, ύστερα από πέντε χρόνια, σε εντελώς διαφορετικές συνθήκες, καθώς τότε τα θέατρα είχαν κλείσει τις πόρτες τους λόγω της πανδημίας, μιλώντας σήμερα μπορούμε να πούμε πως το θέατρο βγήκε πιο δυνατό απ’ αυτή την καταιγίδα;

Βγήκε κερδισμένο!! Η πανδημία έκανε ακόμα πιο ξεκάθαρο το πόσο η κοινωνία μας και η σύγχρονη ψυχή διψά για τα δώρα του θεάτρου: την κάλυψη της ανάγκης για άμεση ανθρώπινη επαφή, τη λαχτάρα για συνάντηση, την εύφλεκτη χάρη του πολιτικού διαλόγου, τη ζωντάνια της τέχνης που συμβαίνει μια ανάσα μακριά σου και σε δονεί!!

Φέτος υπέγραψες σκηνοθετικά -μεταξύ άλλων- και δύο τεράστιες επιτυχίες, με σπουδαίους ηθοποιούς να πλαισιώνονται από υπέροχους θιάσους. Μιλάω φυσικά για τον λατρεμένο Γιώργο Κωνσταντίνου που με τον Αποστόλη Τότσικα έπαιζαν στο “Κάθε Πέμπτη κύριε Γκρην” στο Θέατρο Αργώ και βέβαια την υπέροχη Υρώ Μανέ παρέα με πολλούς αγαπημένους ηθοποιούς, που ανεβάζουν τη “Μητέρα του Σκύλου” στη σκηνή του Θεάτρου Ακροπόλ. Μίλησε μας για αυτή την εμπειρία, πως είναι να σκηνοθετείς και να συνεργάζεσαι με αυτούς τους σπουδαίους ανθρώπους;

Είναι μαγικό αυτό που συνέβη ανάμεσά μας με τους σπουδαίους Γιώργο Κωνσταντίνου και Υρώ Μανέ. Εκτός από εξαιρετικοί ηθοποιοί είναι και οι δύο πολύ ωραίοι άνθρωποι, γενναιόδωροι και αγαπησιάρηδες. Και αυτό είναι που κρατάω και από τις δύο συνεργασίες: ότι ανταλλάξαμε πολλές βαθιές και ανεκτίμητες στιγμές, τόσο στη σκηνή όσο και εκτός αυτής, ετοιμάζοντας τις δύο παραστάσεις.

“Με την Υρώ ζούμε μια θαυμάσια καλλιτεχνική συμπόρευση που ξεκινά από τη Ραραού αλλά ονειρεύεται κι άλλα…”

Με την Υρώ ζούμε μια θαυμάσια καλλιτεχνική συμπόρευση που ξεκινά από τη Ραραού αλλά ονειρεύεται κι άλλα… Με τον Γιώργο είχα την τύχη να ζήσω μοναδικές στιγμές στα γυρίσματα της νέας μου ταινίας μικρού μήκους “Δέκα Λεπτά”, όπου ο ίδιος ως αυστηρός ελεγκτής “επιτίθεται” με κωμικό τρόπο στην άνευ εισιτηρίου Νατάσα-Φαίη Κοσμίδου! Σπάνια τύχη να ζήσει ένας σκηνοθέτης τον Κωνσταντίνου και στο θέατρο και μπροστά στην κάμερα…

Πως καταφέρνει ένας καλλιτέχνης, εσύ εν προκειμένω, να παραμένει δημιουργικός σε κάθε του δουλειά, να διατηρεί τη φλόγα αναμμένη και τα αντανακλαστικά του πάντοτε σε εγρήγορση;

Η φλόγα της δημιουργίας στο θέατρο κρατιέται αναμμένη μόνο όταν όλη η ομάδα ηθοποιών και συντελεστών είναι πρόθυμη να “ιδρώσει τη φανέλα”, να κάνει υπερβάσεις γενναιοδωρίας, ψυχικού ανοίγματος και καλλιτεχνικής αναζήτησης. Ως σκηνοθέτης και συνθέτης προσπαθώ να είμαι ανοιχτός σε όλα όσα προτείνει η ομάδα, αλλά και η τυχαιότητα της ιερής και απροσδόκητης τελετής, που λέγεται θεατρική πρόβα. Φυσικά είναι απαραίτητη σε κάθε δημιουργό και η αγρανάπαυση και η δημιουργική απόσταση για να κρατηθεί η φλόγα και η έμπνευση σε υψηλό επίπεδο από τη μία θεατρική δουλειά στην επόμενη.

Μας έχεις συνηθίσει να καταπιάνεσαι με έργα που έχουν πάντα κάτι σημαντικό να πουν στο θεατή, έργα που αφορμώνται από ζητήματα κοινωνικά και πολιτικά και απευθύνονται στη σκέψη και στη συνείδηση του κοινού. Η “Μητέρα του Σκύλου” είναι ένα απ’ αυτά. Ποια ζητήματα αναδεικνύει ο Παύλος Μάτεσις μέσα απ’ αυτό το σπουδαίο έργο του;

Σίγουρα ο Μάτεσις μιλάει μέσα από αυτό το έργο για την αξία της μνήμης. Κάθε σελίδα του βιβλίου είναι μια συγκλονιστική βουτιά στις πληγές της χώρας μας που νιώθω ότι ο συγγραφέας μας προτείνει να μην ξεχάσουμε ποτέ. Είτε με γλυκόπικρο, είτε με ξεκαρδιστικό τόνο ο Μάτεσις, αλλά και η διασκευή των Μανέ/Γιαννάκου, σε κάθε της στιγμή ψιθυρίζει: “μην ξεχνάς τι συνέβη στο χώμα που πατάς…μην ξεχνάς την ανθρωπιά σου, αυτό το επίμονο ζωάκι που επιβιώνει παρά τις πληγές και τα εγκλήματα”. Η Ραραού, γνήσια εκπρόσωπος της πρώτης κατοχικής γενιάς, μας διηγείται την ιστορία της, αλλά και την ιστορία της ίδιας της Ελλάδας, όντας εν τέλει οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Και αυτό είναι εν τέλει και το πιο ενδιαφέρον στοιχείο στο έργο μας: το πώς μια απόκληρος, μια κομπάρσα, μια σαλεμένη τα καταφέρνει και επιβιώνει μέσα στα μεγάλα κύματα της ιστορίας και σκορπάει αισιοδοξία, χιούμορ και ανθρωπιά στους γύρω της, χωρίς στιγμή να χάνει την ψυχική της ευρυχωρία που εν τέλει μας αγκαλιάζει όλους.

Πιστεύεις πως το θέατρο έχει τη δύναμη να επουλώνει τις πληγές που φέρουν τόσο οι θεατές, όσο και οι ίδιοι οι καλλιτέχνες;

Ναι!! Το θέατρο ήταν, είναι και ελπίζω ότι θα παραμείνει, η πιο θεραπευτική τελετουργία της κοινότητας. Είναι ένα αλωνάκι που ανταμώνουμε για να ξαναμάθουμε αγάπη, συνύπαρξη και υγιή διάλογο. Υπάρχει μια τάση στο σύγχρονο θέατρο για ελιτισμό, αυτοαναφορικότητα και αδιέξοδα αφηγήματα με έμφαση στα μαύρα και τα άραχνα, με παραστάσεις που υμνούν τη βία για τη βία και το τραύμα για το τραύμα. Μόνο όταν το θέατρο αποφεύγει αυτές τις μοδάτες κακοτοπιές και ασχήμιες, μόνο όταν παραμένει συνδεδεμένο με τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας και κυρίως με τα στρώματα που πλήττονται περισσότερο από το απάνθρωπο σύστημα στο οποίο ζούμε, μόνο όταν τελικά προτείνει κάτι φωτεινό και “κοσμοαλλακτικό”, μόνο τότε το θέατρο έχει τη δύναμη να επουλώνει πληγές.

“…μόνο όταν τελικά προτείνει κάτι φωτεινό και “κοσμοαλλακτικό”, μόνο τότε το θέατρο έχει τη δύναμη να επουλώνει πληγές.”

Η Μητέρα του Σκύλου, ύστερα από την εξαιρετικά επιτυχημένη φετινή της πορεία, βγαίνει σε περιοδεία σε όλη την Ελλάδα. Τι έχεις να μας πεις για αυτή την εμπειρία;

Είμαι πολύ χαρούμενος γι’ αυτό διότι η δική μας διασκευή περιέχει από τη γέννησή της την ιστορία των “μπουλουκιών” των περιπλανόμενων θιάσων που ταξίδευαν σε όλη τη ελληνική επικράτεια και σε πολύ δύσκολες συνθήκες, με λάσπη, με γιούχα, με κυνηγητό, με αγέρα και βροχή, κρατούσαν τη σπίθα του θεάτρου αναμμένη κάτω από εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες. Τι πιο ωραίο λοιπόν από αυτό, από μια παράσταση που μιλάει για έναν περιοδεύοντα θίασο φαντασμάτων, η οποία περιοδεύει. Και η σπίθα της κομπάρσας Ραραού παραμένει αναμμένη. Και το όνειρό της να βγει στη σκηνή και να μαγέψει τα πλήθη, να που γίνεται αληθινό.