Επιμέλεια συνέντευξης: Άννα Βαμβακάρη
Σήμερα έχουμε τη χαρά να φιλοξενούμε στο Παλκοσένικο τo σκηνοθέτη και ηθοποιό, Θωμά Θάνο, με αφορμή την παράσταση «Το τέλος του παιχνιδιού» που ανεβαίνει στο Θέατρο 104.
Θέλεις να μας πεις κάποια πράγματα για την ομάδα Contratiempo; Κάθε νέο εγχείρημα αρχίζει με όνειρα και στόχους, ποια ήταν τα δικά σας και σε ποιο βαθμό έχουν υλοποιηθεί μέχρι και το ανέβασμα του “Τέλους του παιχνιδιού”;
Η ομάδα Contratiempo αποτελείται από το Γιώργο Αντωνόπουλο και εμένα. Πρωτοσυναντηθήκαμε, στη σχολή Βεάκη όταν εκείνος ήταν στο τρίτο έτος και εγώ στο πρώτο. Συμπράξαμε, όμως όταν πλέον είχαμε αποφοιτήσει και οι δύο, το 2018. Στην αρχή δημιουργώντας το συγκρότημα μας, τους Αλγίμωτρα, και στη συνέχεια την καλλιτεχνική μας εταιρεία. Στόχος μας ήταν και είναι να εκπληρώνουμε τα θεατρικά μας όνειρα με δύο βασικές προϋποθέσεις: να προσφέρουμε ένα βιώσιμο, οικονομικά, περιβάλλον για εμάς και τους εργαζομένους της εταιρείας, δηλαδή τους συντελεστές της κάθε παράστασης, καθώς και η δημιουργία παραστάσεων υψηλού επιπέδου. Μέχρι τώρα τα έχουμε καταφέρει σε ικανοποιητικό βαθμό, αλλά αυτό όπως καταλαβαίνετε είναι κάτι που μπορείς να το βελτιώνεις συνεχώς.
Πώς και γιατί έγινε η επιλογή του έργου “Το τέλος του παιχνιδιού” τι σας γοήτευσε σε αυτό;
«Το Τέλος του Παιχνιδιού» είναι ένα από τα αριστουργήματα του παγκόσμιου θεάτρου. Εγώ το είχα διαβάσει όταν σπούδαζα στη δραματική σχολή και πάντα ήθελα να ασχοληθώ με αυτό. Στη συνέχεια, όταν θελήσαμε να υποβάλλουμε αίτηση στο Υπουργείο Πολιτισμού στο πλαίσιο των ετήσιων επιχορηγήσεών του, το πρότεινα στο συνεργάτη μου και εκείνος έδειξε αμέσως ενδιαφέρον. Στο συγκεκριμένο έργο, με γοητεύουν δεκάδες στοιχεία του. Το βασικότερο, όμως, είναι ο παραληρηματικός τρόπος γραφής του. Ο Μπέκετ, θέλοντας να ασκήσει κριτική στη γλώσσα και, κατ’ επέκταση, στην έννοια του νοήματος, συνέθεσε χαρακτήρες, οι οποίοι δε λειτουργούν με τον παραδοσιακό τρόπο επικοινωνίας, αλλά συνειρμικά, παραληρηματικά. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα ένα θεατρικό κείμενο που, σε πολλά σημεία, δεν έχει νόημα. Πώς κάνεις λοιπόν, κάτι που δεν έχει νόημα, να έχει; Μεγάλη πρόκληση για το πνεύμα και το συναίσθημα μου.
Μετά το Β’Π.Π. ανθίζει ένα νέο είδος θεάτρου, το παράλογο, που έρχεται ως επακόλουθο της φρικαλεότητας του πολέμου και των τσαλακωμένων ανθρώπινων αξιών. Στις σημερινές κοινωνίες πιστεύεις πως το παράλογο παραμένει εξίσου διαχρονικό ως θεατρικό μέσο;
Το πιστεύω αυτό. Και πιο συγκεκριμένα, το παράλογο του Μπέκετ. Από την πρώτη στιγμή που ασχολήθηκα με αυτό το κείμενο έθετα αυτό το ερώτημα στον εαυτό μου. Τι έχει να μας πει σήμερα; Και κάθε φορά η απάντηση που έδινα ήταν η ίδια. Ο Μπέκετ έχει φτιάξει ένα πλαίσιο απόλυτης γύμνιας. Οι χαρακτήρες του βιώνουν απόλυτα τραγικές καταστάσεις και ταυτόχρονα γελοιοποιούνται, εξευτελίζονται από τον ίδιο το συγγραφέα. Με αυτά σαν δεδομένα, καταφέρνει λοιπόν φτάνει σε μια αλήθεια πάνω στην ανθρώπινη ύπαρξη, τόσο πυρηνική, που θα παραμένει επίκαιρη και μετά από χιλιετίες. Κατά τη δική μου άποψη πάντα.
Ποιες σκηνοθετικές δυσκολίες μπορεί να προκύψουν από το ανέβασμα ενός έργου του θεάτρου του παραλόγου;
Η μεγαλύτερη δυσκολία ήταν αυτή που παρέθεσα παραπάνω, αυτή δηλαδή σε σχέση με την απώλεια του νοήματος. Πέραν τούτου, οι τρείς από τους τέσσερεις χαρακτήρες του συγκεκριμένου έργου είναι καθηλωμένοι στο ίδιο σημείο, καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου, καθώς ο μεν Χαμ είναι ανάπηρος σε καροτσάκι, οι δε γονείς του έχουν χάσει τα πόδια τους σε δυστύχημα και ο γιος τους τούς έχει τοποθετήσει σε δύο σκουπιδοντενεκέδες. Συνεπώς παρατηρούμε ότι πρόκειται για ένα έργο περιορισμών – τόσο στο λόγο όσο και στην κίνηση. Εγώ προσπάθησα αυτούς τους περιορισμούς να τους χρησιμοποιήσω σαν όχημα δημιουργικότητας για τους ηθοποιούς.
Επίτρεψέ μου να σου πω ότι έχετε κάνει εξαιρετική δουλειά και στα κοινωνικά δίκτυα, όπου είναι εμφανές το νοιάξιμο και η αγάπη γι’ αυτό που κάνετε. Πώς βλέπεις το ρόλο που παίζουν τα κοινωνικά δίκτυα στην προβολή και στην προώθηση των παραστάσεων;
Σας ευχαριστούμε πολύ. Την τελευταία δεκααπενταετία τα social media έχουν κατακλίσει τη ζωή μας και πλέον το μεγαλύτερο ποσοστό προώθησης προϊόντων γίνεται μέσω αυτών. Σε αυτό το σημείο θέλω να μιλήσω για τη συνεργασία μας με τη Ζωγραφιά Πουγάτσια και την εταιρεία της World of Gazjouro. Είναι η τρίτη παράσταση μας στην οποία έχει αναλάβει την στρατηγική προώθησης και η δουλειά της είναι εξαιρετική. Πιστεύω ότι, όσο περνούν τα χρόνια, τόσο περισσότερο οι εταιρείες παραγωγής θα απευθύνονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, γιατί, εκτός από τη μεγάλη απήχηση που μπορεί να πετύχει κάποιος μέσω αυτών, προσφέρουν και τα κατάλληλα εργαλεία για να μπορεί μια καλλιτεχνική εταιρεία να βγάλει ασφαλή πορίσματα σε σχέση με εξέλιξη των προωθητικών ενεργειών της.
Στο Παλκοσένικο συλλέγουμε θεατρικές ιστορίες που συνέβησαν πάνω ή κάτω απ’ τη σκηνή. Υπάρχει κάποια στιγμή που να μην μπορείς να ξεχάσεις και να θες να μοιραστείς μαζί μας;
Μια πολύ ιδιαίτερη στιγμή ήταν όταν είδα για πρώτη φορά σε πέρασμα όλο το έργο. Είχα συγκινηθεί. Όταν βλέπεις να παίρνει μορφή αυτό που έχεις στο μυαλό σου – ακόμα και σε αυτή την ημιτελή μορφή που είχε τότε – είναι κάτι μοναδικό.
Μετά απ’ «το τέλος του παιχνιδιού…τι να περιμένουμε από εσένα και την ομάδα σας, ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;
Υπάρχουν σχέδια, αλλά δεν μπορώ να τα συζητήσω λεπτομερώς αυτή τη στιγμή. Θα σας κρατάμε ενήμερους μέσω των social. Ακολουθήστε μας σε Facebook, Instagram και Tik Tok!
Θωμά σ’ ευχαριστώ πάρα πολύ για την όμορφη κουβέντα μας! Ήταν μεγάλη χαρά για εμάς να σε φιλοξενήσουμε σήμερα στο Παλκοσένικο και θα χαρούμε πολύ να τα ξαναπούμε με αφορμή τις επόμενες δουλειές σου.
περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση εδώ: https://palcoscenico.gr/to-telos-toy-paixnidioy-beckett-theatro-104/