Επιμέλεια συνέντευξης: Άννα Βαμβακάρη
Το Παλκοσένικο έχει σήμερα τη μεγάλη χαρά να κουβεντιάζει με την Εύη Γιαννακοπούλου και το Γιώργο Τσαπόγα,
δύο ηθοποιούς οι οποίοι επέστρεψαν στην Αθήνα, μετά από 15 χρόνια στην Καλαμάτα.
Η παράστασή “Σκυλίσια Ζωή” ανεβαίνει Παρασκευή με Κυριακή στο Θέατρο Eliart.
Πριν μιλήσουμε για την παράσταση που ανεβάζετε στην Αθήνα, έχει πολύ ενδιαφέρον για εμάς να μας μιλήσετε για το θέατρο σε μια πόλη της Ελλάδας και να μας πείτε μερικά πράγματα για το θεατρικό τοπίο της Καλαμάτας.
Γιώργος: Η Καλαμάτα είναι μια πολυ-πολιτιστική πόλη που αγγίζει το φάσμα όλων των τεχνών. Ευλογημένη επαρχεία που συνδυάζει θάλασσα, βουνό και πολιτισμό. Πώς να μην είναι θελκτική και θεατρικά όταν είναι και μια από τις πρώτες πόλεις που εδραίωσαν τον θεσμό των ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. σε μια εποχή που η Ελλάδα μιλούσε για αποκέντρωση. Με αποτέλεσμα πληθώρα θεατρικών εκδηλώσεων, την ίδρυση πολλών ερασιτεχνικών θεατρικών συλλόγων και ακόμα την πραγματοποίηση μαθητικού θεατρικού φεστιβάλ στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Μεσσήνης με συμμετοχή από σχολεία ακόμα και του εξωτερικού.
Εύη: Η Καλαμάτα έχει ενδιαφέρουσα και ζωντανή θεατρική ζωή, πολυετείς θεατρικούς θεσμούς και φορείς, δράσεις, και κοινό που ανταποκρίνεται σ’ αυτές. Χαρακτηριστικό του θεατρικού τοπίου είναι η Πολυμορφία: Η θεατρική παραγωγή στην Καλαμάτα δεν είναι μονοδιάστατη, δλδ δεν περιορίζεται σε παραγωγές αποκλειστικά του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.Κ. , το οποίο παραμένει ενεργό με τουλάχιστον τρεις παραγωγές ετησίως (κεντρική παραγωγή, παιδική παράσταση και καλοκαιρινή για περιοδεία), αλλά και μεγάλες παραστάσεις Αθηναϊκών θιάσων (για ενήλικο κοινό αλλά και για παιδιά) καθ’ όλη την διάρκεια του χρόνου, παραστάσεις ερασιτεχνικών θιάσων που πειραματίζονται και “βουτάνε”κυριολεκτικά στην τέχνη του θεάτρου, θεατρικά εργαστήρια για ενήλικες και παιδιά, κ.α.. Όπως και στις περισσότερες πόλεις της επαρχίας είναι πολύ σημαντική η κρατική, οικονομική υποστήριξη και επένδυση σε υποδομές και τεχνογνωσία, αλλά και το “άνοιγμα” στο κοινό ώστε να προσελκύσει και να διαμορφώσει εκ νέου θεατρόφιλο κοινό ειδικότερα στις νεαρότερες ηλικίες.
Κουβεντιάζοντας με ανθρώπους που βιοπορίζονται από το θέατρο και έχουν έδρα στην Αθήνα, πολλοί/ες μας είπαν πως δουλεύουν ταυτόχρονα σε δύο και τρεις παραστάσεις, ταινίες και στην τηλεόραση για να μπορέσουν να επιβιώσουν, κάτι που καθίσταται εφικτό λόγω της μεγάλης καλλιτεχνικής αγοράς. Πόσο διαφορετικό είναι το να είστε επαγγελματίες ηθοποιοί στην επαρχία;
Αυτό που περιγράφετε για την Αθήνα, τη δυνατότητα δηλαδή να συμμετέχει κανείς σε πολλές παραγωγές ταυτόχρονα και να εξασφαλίζει έτσι ένα εισόδημα, είναι άμεσα συνδεδεμένο με τη συγκέντρωση θεάτρων, καλλιτεχνικών ομάδων, κινηματογραφικών και τηλεοπτικών παραγωγών στην πρωτεύουσα. Στην επαρχία η πραγματικότητα είναι αρκετά διαφορετική. Οι θεατρικές αίθουσες είναι πολύ περιορισμένες και συχνά λειτουργούν κυρίως με ερασιτεχνικές ομάδες ή με παραγωγές που περιοδεύουν από την Αθήνα. Αυτό σημαίνει πως οι ευκαιρίες για μόνιμη ή συνεχή εργασία είναι πιο σπάνιες. Πολλές παραγωγές γίνονται μόνο σε συγκεκριμένες περιόδους (π.χ. καλοκαιρινές εκδηλώσεις, φεστιβάλ, χριστουγεννιάτικα προγράμματα) , με αποτέλεσμα ένας επαγγελματίας ηθοποιός στην Καλαμάτα {ή όποια άλλη πόλη της επαρχίας) να μην έχει σταθερή ροή δουλειάς σε όλη τη διάρκεια του χρόνου. Από την άλλη πλευρά, σε μικρότερες κοινότητες μπορεί να υπάρχει χώρος για πιο αυτόνομες καλλιτεχνικές δράσεις (ομάδες, θεατρικά εργαστήρια, πολιτιστικά προγράμματα με τοπική στήριξη), κάτι που δίνει μεγαλύτερη ελευθερία αλλά λιγότερη οικονομική ασφάλεια.
Τι θα λέγατε σε μία/έναν νέα/ο ηθοποιό που σκέφτεται να φύγει απ’ την Αθήνα και να αναζητήσει την τύχη του στην περιφέρεια;
Αν μιλούσα σε έναν νέο ηθοποιό που κυνηγάει το όνειρο του εκτός μεγάλων αστικών κέντρων, θα του έλεγα: “Μην περιμένεις να “συμβεί” το θέατρο· φτιάξ’ το”. Στην περιφέρεια συχνά δεν υπάρχουν τόσες επαγγελματικές ευκαιρίες, αλλά υπάρχει έδαφος να δημιουργήσεις ομάδες, παραστάσεις, εργαστήρια, ακόμα και να συνδυάσεις τοπική παράδοση με σύγχρονο θέατρο. Επίσης, θα τον παρότρυνα να ασκεί την τέχνη του καθημερινά και να επιδιώξει συνεργασίες. Επιπλέον, στην περιφέρεια, συχνά, είναι απαραίτητο ο ηθοποιός να γίνει και σκηνοθέτης και παραγωγός και υπεύθυνος επικοινωνίας. Με αποτέλεσμα να χτίζεται μια πιο στενή και ουσιαστική σχέση με το κοινό.
Για να πάμε σιγά-σιγά στα της παράστασης, ανεβάζετε το έργο “Σκυλίσια Ζωή” στο Θέατρο Eliart. Καταρχάς, πώς αποφασίσατε να ανεβάσετε μια παράσταση στην Αθήνα;
Ένας ηθοποιός και μάλιστα θεατρικός πρέπει να είναι έτοιμος να ασκήσει την τέχνη του σε όποιο μέρος της Ελλάδας. Με την Αννέτα, συζητούσαμε χρόνια μια συνεργασία στην Αθήνα. Οι προσωπικές συγκυρίες και το εξαιρετικό κείμενο της Μάρτα Μπουτσάκα μας ώθησαν στην απόφαση να ανεβάσουμε την Σκυλίσια Ζωή” στο θέατρο Eliart.
Μιλήστε μας για το έργο Σκυλίσια Ζωή και γιατί επιλέξατε το συγκεκριμένο έργο;
Η “Σκυλίσια Ζωή” είναι ένα έργο που σε κερδίζει πρώτα πρώτα με το χιούμορ του, πραγματεύεται θέματα καθημερινά και ανθρώπινα με ήρωες – πρωταγωνιστές αληθινούς, καθημερινούς, της διπλανής πόρτας. Η Καταλανή συγγραφέας Μάρτα Μπουτσάκα έχει δυνατή πένα, ιδιαίτερο χιούμορ και μιλάει για θέματα που μας απασχολούν. Εμάς μας άγγιξε γιατί μας έχουν απασχολήσει και προβληματίσει όλα τα θέματα που πραγματεύεται: ο γάμος, η απιστία, το διαζύγιο,οι οικογενειακές σχέσεις, η μητέρα, οι φοβίες και η αναποφασιστικότητα, το Αλτσχάιμερ και ακόμα τι κάνουμε όταν βλέπουμε κάποιον που αγαπάμε να υποφέρει. Όλες τις σκέψεις και τις αγωνίες μας των τελευταίων ετών τις βρήκαμε σε αυτό το έργο, που είναι όμως γραμμένο με έναν τέτοιο τρόπο που σε αλαφρώνει και σε ηρεμεί.
Στην παράσταση ερμηνεύετε δύο αδέρφια τον Αντώνη και τη Στέλλα. Θέλετε να μας πείτε δύο λόγια για τους χαρακτήρες που υποδύεστε;
Γιώργος: Ο Αντώνης είναι ένας άντρας γύρω στα 45-50 που καλείται να αντιμετωπίσει τις συνεχείς και ραγδαίες αλλαγές που συμβαίνουν γύρω του. Είναι ευαίσθητος αλλά και συνειδητοποιημένος και προσπαθεί να ισορροπήσει την προσωπική του ζωή που μαστίζεται από τις φοβίες και τις αγωνίες του.
Εύη: Η Στέλλα είναι μία σύγχρονη ηρωίδα γύρω στα 40-45 που αρνείται να μεγαλώσει. Ευαίσθητη αλλά και αναποφάσιστη προσπαθεί κι αυτή να βρει την ισορροπία ανάμεσα στην προσωπική και την επαγγελματική της ζωή και να διαχειριστεί την ηχηρή απουσία της προστάτιδας -μητέρας.
Το έργο πραγματεύεται το ζήτημα της ευθανασίας, ένα θέμα το οποίο στην Ελλάδα ίσως και να αποτελεί ακόμα ταμπού. Πώς πιστεύετε πως λειτουργεί η μαύρη κωμωδία ως τρόπος προσέγγισης ενός τόσο δύσκολου ζητήματος;
Η μαύρη κωμωδία είναι ένα ιδιαίτερο θεατρικό και κινηματογραφικό είδος που καταφέρνει να συνδυάσει το χιούμορ με σκοτεινές, συχνά «απαγορευμένες» ή δύσκολες θεματικές, όπως ο θάνατος, η αρρώστια ή, στην προκειμένη περίπτωση, την ευθανασία.Αντιμετωπίζοντας ένα ζήτημα που συχνά περιβάλλεται από σιωπή, ταμπού και φόβο, η μαύρη κωμωδία αποφορτίζει την ένταση. Το γέλιο λειτουργεί ως βαλβίδα εκτόνωσης, δίνοντας στο κοινό τη δυνατότητα να προσεγγίσει το θέμα χωρίς να νιώθει ότι συντρίβεται από το βάρος του. Ανοίγει διάλογο. Μέσα από την ειρωνεία, την υπερβολή και την ανατροπή, οι θεατές καλούνται να σκεφτούν κριτικά γύρω από κοινωνικά, νομικά και ηθικά ζητήματα, χωρίς να αισθάνονται ότι κάποιος τους «κηρύττει». Η μαύρη κωμωδία φωτίζει το παράλογο που κρύβεται πίσω από κοινωνικές απαγορεύσεις ή στερεότυπα· και δίνει φωνή στους ίδιους τους ανθρώπους που βιώνουν το πρόβλημα, δείχνοντάς τους όχι ως θύματα, αλλά ως πρόσωπα με επιθυμίες, αδυναμίες και χιούμορ. Στην ελληνική κοινωνία, όπου η συζήτηση για την ευθανασία παραμένει δύσκολη και ενίοτε αποφεύγεται, η μαύρη κωμωδία μπορεί να λειτουργήσει σαν ένας «ασφαλής χώρος». Μέσα από το γέλιο σπάνε τα ταμπού, μπορούν να ειπωθούν πράγματα που αλλιώς θα προκαλούσαν αμηχανία ή αντιστάσεις, και να γίνει η αρχή για έναν πιο ειλικρινή δημόσιο διάλογο.
Τι άλλο κάνετε παράλληλα με την παράσταση και ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Γιώργος: Όπως προείπαμε, στην Αθήνα δεν μπορείς να βιοποριστείς από μία μόνο παράσταση. Εκτός από την συνεχή αναζήτηση μελλοντικών εγχειρημάτων είμαι στο δυναμικό παραγωγής της View Master.
Εύη: Αυτή την χρονική στιγμή συζητάω την συμμετοχή μου σε ένα νέο σήριαλ που θα ξεκινήσει άμεσα και δραστηριοποιούμαι στην δημιουργική απασχόληση παιδιών μέσω του θεατρικού παιχνιδιού.
Στο Παλκοσένικο μας αρέσει να συλλέγουμε θεατρικές ιστορίες που έλαβαν χώρα είτε πάνω στη σκηνή, είτε πέριξ αυτής. Έχετε κάποια που να θυμάστε και θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας;
Γιώργος: Σε παράσταση όπου οι ηθοποιοί καλούμασταν να ερμηνεύσουμε περισσότερους από έναν ρόλο, συνάδελφος έπαθε “σεντόνι”, με αποτέλεσμα ο ένας ρόλος μου να βγει στην σκηνή χωρίς όμως να του δοθεί η ευκαιρία να μιλήσει. Από εκεί μας έμεινε, λοιπόν, η ατάκα: “Ντύθηκα, στολίστηκα, αλλά δεν είπα κουβέντα”.
Εύη: Προσωπικά, αυτό που με έχει σημαδέψει είναι που έπρεπε να ολοκληρώσω παράσταση ενώ έχω μόλις μάθει για τον “χαμό” της μητέρας μου.
Εύη και Γιώργο σας ευχαριστούμε πάρα πολύ για την όμορφη κουβέντα μας, ήταν μεγάλη χαρά για εμάς να σας φιλοξενήσουμε σήμερα στο Παλκοσένικο και σας ευχόμαστε τα καλύτερα τόσο σε καλλιτεχνικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο.