Γράφει ο Διονύσης Μαλαπέτσας
Ο Τζαβαλάς Καρούσος, ο σπουδαίος αυτός ηθοποιός και άνθρωπος έλεγε πως “στην Ελλάδα είσαι ότι δηλώσεις”, μια φράση που λανθασμένα αποδίδεται στον Τσαρούχη, μα σημασία δεν έχει η πατρότητά της, σημασία έχει η τόσο μεγάλη αλήθεια που συνοψίζει μέσα σε πέντε λέξεις. Στην πραγματικότητα το άνωθεν αξίωμα έχει οικουμενικό χαρακτήρα, καθώς οι άνθρωποι συνηθίζουμε να δεχόμαστε επιπόλαια τα όσα μας λένε οι άλλοι για εκείνους. Πολλώ δε μάλλον στον κόσμο των νέων τεχνολογιών, στο ψηφιακό παράλληλο σύμπαν που υπάρχουμε ταυτόχρονα με το φυσικό και που η αλήθεια επαφίεται σε οπτικές και καλοπίζεται από φίλτρα. Δε θα ξεχάσω πρόσφατα στο κέντρο της Αθήνας, ένα ζευγάρι τουριστών αυτοφωτογραφιζόταν με φόντο το εθνικό μας ιστορικό μουσείο. Στα σκαλιά του μουσείου κοιμόταν ένας άστεγος. Εκείνοι σήκωσαν την κάμερα λίγο ψηλότερα, ώστε να μη φαίνεται το σώμα που κείτονταν στο δρόμο, χαμογέλασαν πλατιά και πάτησαν το κλικ. Η φωτογραφία πιθανώς κοινοποιήθηκε άμεσα στα κοινωνικά τους δίκτυα. Όλα φαίνονταν τέλεια, ο ήλιος, τα χαμόγελα και το όμορφο κτήριο του Κάλκου. Το μόνο που λείπει επιμελώς απ΄την εικόνα, είναι η αλήθεια της.
Ίσως μοιάζει μεγάλος και περιττός αυτός ο πρόλογος για μια κριτική θεάτρου. Δεν έχει όμως νόημα να συζητάμε για μια παράσταση αν δεν αντιλαμβανόμαστε το πλαίσιο στο οποίο εδράζεται. Η παράσταση “Άννα-Χ” είναι εμπνευσμένη απ’ την αληθινή ιστορία της Άννας Σορόκιν, μιας νεαρής καταδικασμένης για εγκλήματα Ρωσογερμανίδας που ζει στις ΗΠΑ και κατάφερε να στήσει το δικό της παραμύθι, με την αρωγή των social media. Εξαπάτησε μάλιστα με αυτό πολλά μέλη της αμερικανικής ελίτ, ενθηλακόνωντας το προσωπείο μιας δήθεν πλούσιας κληρονόμου. Το κείμενο είναι ολόφρεσκο, εκδόθηκε το 2021 και ανήκει στον Joseph Charlton, ο οποίος μάλιστα βραβεύτηκε γι΄αυτό. Θέτει στο μικροσκόπιο ένα σύγχρονο κοινωνικό ζήτημα, το οποίο προκύπτει μέσα από μια εξ’ αρχής άδοξη ερωτική ιστορία, που καταλήγει σε ένα οικονομικό κραχ και κατόπιν σ’ ένα κοινωνικό σκάνδαλο. Η ιστορία της περιβόητης Άννας που απασχόλησε πρόσφατα τις ΗΠΑ, έγινε ντοκιμαντέρ, σειρά του Netflix και έπειτα θεατρικό έργο στο West-End.
Από εκεί το παρέλαβε η Λίλλυ Μελεμέ, το μετέφρασε, το διασκεύασε, το σκηνοθέτησε και μας το συστήνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα, παρουσιάζοντάς το στη σκηνή του θεάτρου Άνεσις, κάθε Πέμπτη με Τρίτη. Πρωταγωνιστές της ιστορίας είναι η Αναστασία Παντούση, στο ρόλο της Άννας και ο Γιώργος Νούσης, στο ρόλο του Άριελ. Ομολογουμένως ταιριαστές επιλογές, δεδομένης της νεότητος και της φρεσκάδας τους. Οι ενέργειές τους, σε συνδυασμό με τα κοστούμια της Ειρήνης Γεωργακίλα και την πρωτότυπης σύνθεσης ηλεκτρονική μουσική του ECATI, πλάθουν δύο millennials που εναρμονίζονται άψογα με το χρονικό πλαίσιο της ιστορίας. Οι ερμηνείες τους πειστικότατες και αλληλοσυμπληρώμενες, με ταχύτατες εναλλαγές ρόλων, κοστουμιών και διαθέσεων. Ο Γιώργος Νούσης έχει μεγάλη πείρα στο θέατρο και αυτό είναι εμφανές, διαχειρίζεται με άνεση το ρόλο, εξοπλισμένος με όλο το φάσμα των υποκριτικών του ικανοτήτων. Όσο για την Αναστασία Παντούση, ήταν πραγματικά εξαιρετική, επιδεικνύοντας μάλιστα μια υψηλού επιπέδου πλαστικότητα, που ίσως δεν θα περίμενε κανείς εύκολα από το συγκεκριμένο ρόλο, βάζοντας τη δική της σφραγίδα, στο χαρακτήρα της Άννας-Χ.
Πρόκειται για μια sui-generis παράσταση, κυριολεκτικά σύγχρονη και πρωτοποριακή, που φέρνει νέες και καινοτόμες σκηνοθετικές τάσεις και ευρήματα. Καθ΄όλη τη διάρκειά της δε σταματά η προβολή γραφικών στη σκηνή. Τα πάντα αποτελούν μια τεράστια οθόνη που τη διατρέχει απ’ τη μια άκρη ως την άλλη. Τα γραφικά που επιμελήθηκε η Video Artist Gelly Pedefu, με τη βοήθεια της Αρετής Ζαβαντία, προβάλλονται ακόμη και πάνω στα σώματα των ηθοποιών ή στα λιγοστά, λιτά, γεωμετρικά σκηνικά και δημιουργούν μια παράλληλη αφήγηση, διαμορφώνοντας δυναμικά το σκηνικό της παράστασης. Ακόμη και οι φιγούρες των δύο πρωταγωνιστών μοιάζουν τελικά σαν ψηφιακά ολογράμματα που γεννά και προβάλλει κάποια ψηφιακή μήτρα. Το όλο θέαμα συνθέτει μια πρωτόγνωρη οπτικοακουστική εμπειρία, που ανάλογή της δεν έχουμε ξαναδεί ως τώρα στις θεατρικές σκηνές. Η ψηφιακή τεχνολογία εισβάλλει στο χώρο του θεάτρου και μάλιστα απ΄ την κεντρική είσοδο.
Περισσότερα για την παράσταση εδώ.