Γράφει ο Διονύσης Μαλαπέτσας
Αισθάνομαι θλίψη, φρίκη και αηδία, στη σκέψη και μόνο πως πρέπει, εθιμοτυπικά σχεδόν, να παραδεχτώ για μία εισέτι φορά την αδιαμφισβήτητη επικαιρότητα του κειμένου του Αύγουστου Κορτώ, “η μικρή λέξη αγάπη”. Αισθάνομαι το λιγότερο γελοίος και ανίκανος, όντας μέλος μιας κοινωνίας, όχι που αναρωτιέται για το αν πρέπει, αλλά που αναγκάζεται να εφεύρει όρους που περιγράφουν τη συνεχιζόμενη και διαχρονική εξόντωση των γυναικών από μυώδη και αρρενωπά δίποδα, που κατ’ ευφημισμόν συγκαταλέγονται στο ανθρώπινο σύνολο. Αισθάνομαι ντροπή και υποκρισία όταν πρέπει ακόμα και σήμερα να συγχαρώ προσπάθειες όπως αυτή της Νάντιας, της Αγγελικής και της Βασιλικής να αφυπνίσουν την κοινωνία, να ερεθίσουν τα αντανακλαστικά της, να φωνάξουν πως παντού γύρω μας, στη διπλανή πόρτα, στο από πάνω διαμέρισμα, στην απέναντι πολυκατοικία, στο παραπέρα σπίτι του χωριού, στον παρακάτω δρόμο της πόλης, της γειτονικής χώρας ή της άλλης ηπείρου, μία ακόμα γυναίκα κακοποιείται αυτή τη στιγμή που μιλάμε, μία ακόμα γυναίκα σκοτώνεται την ώρα που εγώ γράφω τούτες τις αράδες στο σπίτι μου, γιατί το δικό της σπίτι έχει καταληφθεί από το δήμιο που ίσως κάποτε η ίδια επέλεξε, από το βασανιστή που ίσως κάποτε εκείνη ερωτεύτηκε, από το δολοφόνο που ίσως κάποτε νόμιζε πως αγάπησε, από εκείνο το τέρας που κάποτε του είπε εκείνη τη μικρή λέξη “αγάπη”…
Κι αν μοιάζει μάταιο και ανίκανο να αλλάξει τον κόσμο ένα άρθρο, ένα βιβλίο, μια παράσταση ή ένα συλλαλητήριο, να είστε σίγουροι πως δεν είναι. Παραστάσεις όπως αυτή που ανεβαίνει φέτος για δεύτερη χρονιά στο Από Κοινού Θέατρο και βιβλία όπως εκείνα του Κορτώ είναι οι σπίθες που στο τέλος θα πυρπολήσουν όλα εκείνα τα κοινωνικά κατάλοιπα, τα στερεότυπα που μαστίζουν την κατά τα άλλα σύγχρονη και εξελιγμένη ανθρώπινη κοινωνία, που κατασκεύασε την τεχνητή νοημοσύνη, λες και είχε τελειοποιήσει τη βιολογική. Η έξοχη ιδέα της Αγγελικής Ξένου, να επιλέξει το κείμενο αυτό και να το εμπιστευτεί στα έμπειρα χέρια της Νάντιας Δαλκυριάδου, για να το διασκευάσει και να το σκηνοθετήσει, γέννησε μια δραματουργική καταγγελία, μια βροντερή υπενθύμιση του τι συμβαίνει πίσω από κλειστές πόρτες και καθώς-πρέπει σπίτια, υπεράνω πάσης υποψίας νοικοκυραίων. Ύστερα ο κύκλος έκλεισε εκεί ακριβώς που άνοιξε. Η Αγγελική Ξένου πρωταγωνιστεί στο έργο και ενσαρκώνει τη Μάντια, ένα νεαρό κορίτσι της ελληνικής επαρχίας, γεννημένο στην Ελλάδα του σήμερα και καταδικασμένο στην προαιώνια κληρονομούμενη μοίρα των γυναικών, τη βία. Από που πηγάζει αυτή η βία; Από τους ανδρικούς μύες, έστω και αν είναι ατροφικοί, αρκεί να είναι ανδρικοί. Γνωρίζετε φαντάζομαι το παράδειγμα του ελέφαντα στο τσίρκο, που το σχοινί του είναι δεμένο από ένα λεπτό ξύλινο πασαλάκι σφηνωμένο στο χώμα. Και όμως…
Στο πλάι της Αγγελικής στέκει ισάξια και συμπρωταγωνιστεί μια νέα αξιόλογη ηθοποιός, η Βασιλική Κούλη, ενσαρκώνοντας όλους σχεδόν τους χαρακτήρες, που θα συναντήσει στο διάβα της η Μάντια, μέχρι να καταλήξει νεκρή στο κρεβάτι ενός νοσοκομείου, ευτυχώς για λίγα δευτερόλεπτα, μέχρι να τη σπρώξει η απινίδωση πίσω στο φως της ζωής, όσο χλωμό και αν είναι το φως αυτό για μια κακοποιημένη γυναίκα. Οι ερμηνείες της Αγγελικής και της Βασιλικής είναι καθηλωτικές, ρεαλιστικές και βαθιά ανθρώπινες. Σε αυτό βοηθάει αφενός η δωρική σκηνοθετική ματιά της Νάντιας Δαλκυριάδου και αφετέρου η τόσο θεατρική γραφή του Κορτώ. Καθοριστικό ρόλο βέβαια παίζουν πάντα και οι αφανείς ήρωες της κάθε παράστασης, που συμβάλλουν τα μέγιστα στο όλον. Η Μαρία Απατσίδου, βοηθός της σκηνοθέτιδος, οι μουσικές του Οδυσσέα Γκάλλιου, τα λιτά καθημερινά σκηνικά και κοστούμια της Έλλης Εμπεδοκλή που έδωσαν υπόσταση στη χωρική διάσταση του έργου, οι κινήσεις της Μαρίνας Μαυρογένη και οι φωτισμοί του Γιώργου Ζιώγαλα.
Η παράσταση εκκινεί και τελειώνει στο ίδιο σημείο, στο κρεβάτι ενός νοσοκομείου διαγράφοντας έναν τέλειο κύκλο, ομόκεντρο με εκείνον της βίας που μαστίζει τον πλανήτη απ’ άκρου εις άκρον. Υπάρχει μόνο ένα εργαλείο ικανό να σπάσει αυτόν τον κύκλο, η παιδεία. Πηγαίνετε να δείτε την παράσταση, προτείνετέ τη στους γνωστούς σας, στις φίλες σας, μα κυρίως στους φίλους σας. Πάρτε μαζί τα παιδιά σας, δεν υπάρχει σκληρή παράσταση ή βαρύ θέατρο, υπάρχει μια σκληρή κοινωνία εκεί έξω και θα τη συναντήσουν μπροστά τους, από τις πρώτες κιόλας τάξεις του δημοτικού, ίσως και νωρίτερα. Μόνο η παιδεία θα τσακίσει τη βία και αυτή θα είναι η τελευταία βίαιη πράξη που θα υποστούμε…
Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση εδώ.