Γράφει ο Διονύσης Μαλαπέτσας
Η ζωή και ο θάνατος του Καραβέλα είναι μια νουβέλα που ο Κωνσταντίνος Θεοτόκης έγραψε στα 1920 και σκιαγραφεί με γλαφυρότητα και ρεαλισμό την εποχή, την επαρχία, την κοινωνία και τον άνθρωπο. Ο λόγος του Θεοτόκη, προϊόν βαθιάς ενσυναίσθησης της ανθρώπινης φύσης, αποδεικνύεται εσαεί επίκαιρος, καθώς τα ιδανικά και οι αξίες που παραμένουν εν τέλει ακλόνητες στο διάβα της ανθρωπότητας, πρέπει μετά λύπης να παραδεχτούμε πως είναι εκείνα που συνδέονται με τα υλικά αγαθά, την εξουσία και τις σάρκινες απολαύσεις κάθε είδους. Ίσως και να είναι λογικό αυτό, αν σκεφτεί κανείς πως ο άνθρωπος, προπάντων όλων, θα είναι πάντοτε ένα ζώο καταδικασμένο να υπακούει σε αρχέγονες φυσικές επιταγές. Όλα τα πνευματικά του αποκτήματα καταφαίνονται πρόσκαιρα, δευτερεύοντα και εν τέλει αποχωρήσιμα όταν αυτό απαιτηθεί.
Ο Καραβέλας, όπως παρονομάζεται ο πρωταγωνιστής της νουβέλας, είναι ένας άνθρωπος τραχύς, πλασμένος από χώμα όπως όλοι μας, μα για κείνον τούτο το χώμα καθορίζει ολόκληρο το είναι του. Δεν αποχωρίζεται ποτέ τη γη, μήτε τα πρωτόγονα ένστικτά του. Επιλέγει να καλλιεργεί εκείνη, αφήνοντας το δικό του έδαφος αδούλευτο και άκαρπο. Στο σούρουπο της ζωής του μένει μόνος, όταν η γυναίκα του πεθαίνει. Αυτό δεν τον πτοεί, αντιθέτως κινητοποιεί τον κυνηγό που κοίμιζε μέσα του για χρόνια και όταν μυρίσει το μεθυστικό άρωμα μιας νεαρής γυναίκας ξυπνούν τα ζωώδη του ένστικτα. Θα τη διεκδικήσει με κάθε κόστος, ηθικό και υλικό, πρόθυμος να στερηθεί ό,τι απ’ αυτά του έχει απομείνει. Η αγέλη στην οποία ζει εποφθαλμιά να αρπάξει ό,τι εκείνος αφήσει πίσω του απροστάτευτο, στο μένος του κυνηγιού του. Η πρώτη που θα δρέψει τους ξένους καρπούς είναι εκείνη που αποτελεί το αντικείμενο του πόθου του, το ίδιο του το θήραμα που όμως είχε φροντίσει εξ’ αρχής να στήσει το δόκανο του.
Όλα αυτά που μας περιγράφει ο Θεοτόκης δεν μας είναι ξένα, μήτε πρωτάκουστα. Δε φαντάζουν περασμένα, ούτε και ξεχασμένα. Πιο πολύ συνήθη και κοινότοπα μας ακούγονται. Και αναρωτιέται κανείς πως μια τέτοια νουβέλα, διανθισμένη μάλιστα με αλλοτινές ντοπιολαλιές και ιδιώματα, μπορεί να απασχολήσει τον ασυγκίνητο άνθρωπο του σήμερα, που σφυροκοπείται αδιάλειπτα από έναν καταιγισμό πληροφοριών; Την απάντηση αυτή διέθεταν δύο άνθρωποι που μετουσίωσαν το γραπτό του Θεοτόκη σε παράσταση. Ο Σπύρος Αναστασίνης ανέλαβε να ξεσκονίσει το κείμενο και κάνοντας αξιοσημείωτη δουλειά στη δραματουργική του επεξεργασία το έφερε στα χέρια και στα μέτρα του σκηνοθετικού οράματος του Ανδρέα Ψύλλια. Εκείνος έψαξε στην παλέττα του και βρήκε τα συστατικά εκείνα που θα το μετέτρεπαν σε μια δυνατή θεατρική εμπειρία. Το αποτέλεσμα τους δικαίωσε. Μια μαεστρική σύλληψη που επιδεικνύει έμπρακτα το εύρος της θεατρικής τέχνης.
Αρωγοί στην προσπάθειά τους πολλοί: η μουσική της Ελένης Αλιφραγκή, την οποία αναπαράγει ζωντανά στη σκηνή μαζί με τον Βαγγέλη Σταθόπουλο, η εξαιρετικά απαιτητική και μελετημένη κινησιολογική προσέγγιση της Αφροδίτης Καλαφάτη, οι καλοσχεδιασμένοι φωτισμοί του Γιάννη Καραλιά. Και βέβαια το χωμάτινο σκηνικό της Αλεξάνδρας Μπαρή, η οποία επιμελήθηκε και τα κοστούμια, αυτή η ευφυέστατη αλληγορική δημιουργία που παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην παράσταση και σε συνδυασμό με τα παραπάνω δημιουργεί μια ανεπανάληπτη ατμόσφαιρα. Σαφώς όλα αυτά παίρνουν σάρκα και οστά από τους/τις ηθοποιούς Δάφνη Νικητάκη, Σπύρο Αναστασίνη, Αλέξανδρο Παυλίδη, Ηρώ Κόκκινου, Γεωργία Σωτηριανάκου και Πάνο Μαλικούρτη. Με το δικό τους ιδρώτα, την πλαστικότητα και τις δυνατές τους ερμηνείες δημιουργούν μια άρτια παράσταση ορόσημο για το σωματικό -και όχι μόνο- θέατρο, καταδεικνύοντας πως το άθλημα αυτό είναι ομαδικό και η θεατρική ομάδα «Αυτή και Αυτοί» το γνωρίζει πολύ καλά.
περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση εδώ: https://palcoscenico.gr/i-zoi-kai-o-thanatos-toy-karavela-idryma-kakogianni/