Μεμοράντουμ του Βάτσλαβ Χάβελ στο Θέατρο Μπέλλος

«Μεμοράντουμ» του Βάτσλαβ Χάβελ

Ένα πολιτικό κείμενο ως σχόλιο κατά του σοβιετικού καθεστώτος της Τσεχοσλοβακίας.

ΠΑΡΑΤΑΣΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ως την ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΙΩΝ (13 Απριλίου)

Το περιβάλλον είναι το υπερρεαλιστικό -καφκικό- σύμπαν μιας δημόσιας υπηρεσίας. Η αδηφαγία, η αισχροκέρδεια και ο ωχαδερφισμός είναι οι ύψιστες αξίες που διατρέχουν τους εργαζομένους. Μια νέα γλώσσα επιβάλλεται στους υπαλλήλους. Μια γλώσσα τεχνοκρατική απαλλαγμένη από κάθε συναισθηματισμό. Με αυτήν τη γλώσσα θα γίνεται στο εξής η υπηρεσιακή αλληλογραφία.

Στην Ελλάδα το «Μεμοράντουμ» παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του ’70, ως σχόλιο κατά της Χούντας των Συνταγματαρχών. Τα έργα του Χάβελ απαγορεύτηκαν μετά το 1968 στην τότε Τσεχοσλοβακία.

Ο Βάτσλαβ Χάβελ, θεατρικός συγγραφέας και πολιτικός, που γεννήθηκε στην Πράγα το 1936. Πέρασε, σχεδόν πέντε χρόνια της ζωής του σε διάφορες φυλακές με την κατηγορία ότι επεδίωκε την ανατροπή του επιβεβλημένου κομμουνιστικού καθεστώτος. Τα έργα του ήταν για πολύ καιρό απαγορευμένα. Με την αποχώρηση των Σοβιετικών από την Τσεχοσλοβακία εκλέχθηκε Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης και στη συνέχεια Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ήταν οπαδός της «μη βίας» και το πρώτο πράγμα που είπε στο λαό του μετά την εκλογή του ήταν «η αλήθεια και η αγάπη θα νικούν πάντα το ψέμα και το μίσος».

Τα έργα του χαρακτηρίστηκαν πολιτικά, αλλά ο ίδιος διευκρίνισε ότι «το θέατρο δείχνει την αλήθεια για την πολιτική, όχι γιατί έχει πολιτικούς στόχους, η πολιτική η ίδια είναι ο στόχος. Το θέατρο μπορεί να απεικονίσει την πολιτική, ακριβώς επειδή δεν έχει πολιτικούς στόχους».

Στον ίδιο αναφέρθηκαν ως «ο Άρθουρ Μίλερ και ο Νέλσον Μαντέλα σε ένα». Το συγγραφικό του έργο αποτελείται από 20 θεατρικά έργα και δεκάδες δοκίμια, που έχουν τύχει παγκόσμιας αναγνώρισης. Τα έργα του παρουσιάζουν κωμικοτραγικούς χαρακτήρες, όπου η γλώσσα έχει διαστρεβλωθεί και η γραφειοκρατία πλανάται πάνω από τις ζωές των χαρακτήρων και καταστρέφει εκείνους που δεν προσαρμόζονται. Κατά τη διάρκεια της ζωής του τιμήθηκε με δεκάδες διακρίσεις σε όλο τον κόσμο για τους αγώνες του για τη δημοκρατία. Έφυγε από τη ζωή το 2011.