Μπουμπουλίνας 18
της Σοφίας Καραγιάννη
Βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο της Κίττυς Αρσένη
Πειραιώς 260
13 έως 16 Ιουλίου 2025
ΚΥΚΛΟΣ Η ΣΚΗΝΗ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ
Η Σοφία Καραγιάννη φέρνει στη σκηνή το αυτοβιογραφικό βιβλίο της Κίττυ Αρσένη, με την παράσταση Μπουμπουλίνας 18 στην οποία πρωταγωνιστεί ηηθοποιός Αμαλία Αρσένη, ανιψιά της συγγραφέως. Από τις 13 έως τις 16 Ιουλίου, ο μονόλογος Μπουμπουλίνας 18 ανεβαίνει στην Πειραιώς 260δίνοντας ζωή στη συγκλονιστική μαρτυρία της Κίττυς Αρσένη σχετικά με τα βασανιστήρια που υπέστη κατά την περίοδο της Χούντας στη χώρα μας. Το έργο εντάσσεται στον Κύκλο Η Σκηνή των Βιβλίων του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου.
Η Κίττυ Αρσένη (1934-2013) δραπέτευσε από την Ελλάδα της Δικτατορίας, νεαρή τότε ηθοποιός, το 1968. Στις διαδρομές του τρένου Παρίσι – Στρασβούργο πηγαίνοντας να καταθέσει ως μάρτυρας στην Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για τα βασανιστήρια που υπέστη στην Υποδιεύθυνση Γενικής Ασφάλειας Αθηνών, έγραψε μια συγκλονιστική μαρτυρία που συνετέλεσε μαζί με πολυάριθμες ακόμα καταθέσεις Ελλήνων μαρτύρων, στη δημόσια καταγγελία της συστηματικής άσκησης βασανιστηρίων την περίοδο της Χούντας.
Προκαλώντας δραματικό αντίκτυπο στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, η διαρροή της Έκθεσης της Επιτροπής στον Τύπο εξώθησε την ελληνική κυβέρνηση να αποχωρήσει από το Συμβούλιο της Ευρώπης και αποτέλεσε ισχυρό πλήγμα κατά της Δικτατορίας.
Από τα πιο εμβληματικά και αναγνωρίσιμα κείμενα της Μεταπολίτευσης, η μαρτυρία της Αρσένη εκδόθηκε το 1975 σφραγίζοντας με τον τίτλο Μπουμπουλίνας 18 μια ολόκληρη εποχή: «Η μαρτυρία τούτη γράφτηκε το 1968 στις διαδρομές του τρένου Παρίσι-Στρασβούργο. (…) Γράφτηκε γιατί το πλαστό μου διαβατήριο, οι πεδιάδες της Αλσατίας δε μ’ έπειθαν ότι είχα φύγει από την Ελλάδα, από τη φυλακή, από την Ασφάλεια», εξηγεί. Έπρεπε λοιπόν να μιλήσει, να καταγράψει με άμεσο τρόπο τα όσα έζησε στα κρατητήρια, στην ταράτσα της Ασφάλειας, στην απομόνωση.
H μαρτυρία της δεν εμμένει διόλου στη βία, την ταπείνωση και την εξαθλίωση που υπέστη. Η φόρτιση της αφήγησης και η αποπνικτική ατμόσφαιρα δεν εξαντλούνται στις ωμές περιγραφές, που δεν επιβάλλονται και δεν κυριαρχούν. Ίσως επειδή δεν επικεντρώνεται στα πρόσωπα των βασανιστών, αλλά σ’ εκείνα των φίλων και συναγωνιστών της και στο κοινό τους όραμα.
Η απομόνωση και τα βασανιστήρια την έκαναν να χάσει τον προσανατολισμό της, τόσο που δεν μπορούσε να ξεχωρίσει αν βρισκόταν στο κελί ή στο καμαρίνι της. Αυτή η αίσθηση αποτυπώνεται στη σκηνική σύλληψη: Το κτίριο της οδού Μπουμπουλίνας, φορτισμένο με τις πιο σκοτεινές σελίδες της νεότερης Ιστορίας, μεταμορφώνεται σε έναν χώρο προετοιμασίας λίγο πριν την αποκάλυψη της εμπειρίας της. Εκεί, μέσα από μια ιδιότυπη μεταμόρφωση, αναβιώνει τους τρεις μήνες του εγκλεισμού της.
Η σκηνοθεσία της Σοφίας Καραγιάννη αξιοποιεί επίσης ως στοιχείο την αιτία σύλληψής της: μια κασέτα με τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη που βρέθηκε στα χέρια της. Ο Θεοδωράκης είχε συλληφθεί και βρισκόταν στην Μπουμπουλίνας την ίδια περίοδο, η ίδια δεν μπορεί να τον δει, αλλά ακούει μόνιμα το σφύριγμά του. Η αφήγηση ρυθμίζεται απ’ αυτό το σφύριγμα, ως ηχοτοπίο της βίας αλλά κυρίως της δίψας για ελευθερία στην παράσταση που τιμά έτσι με τον πιο ουσιαστικό τρόπο το μεγάλο μας συνθέτη ειδικά φέτος, Έτος Μίκη Θεοδωράκη, 100 χρόνια από τη γέννησή του.
Κύκλος «Η σκηνή των βιβλίων»– Παραστάσεις που γεννήθηκαν από ένα βιβλίο
Στον νέο Κύκλο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου τα βιβλία ανεβαίνουν στη σκηνή, με 8 παραστάσεις (6 ελληνικές και 2 ξένες) βασισμένες σε σύγχρονα λογοτεχνικά αριστουργήματα από διάσημους συγγραφείς αλλά και λιγότερο γνωστές φωνές της λογοτεχνίας. Ανάμεσά τους τρία βιβλία βραβευμένα με Νομπέλ: η Ανί Ερνό, η Χαν Γκανγκ και ο Ζοζέ Σαραμάγκου δίνουν, με την αριστοτεχνική γραφή τους, νέα πνοή στη θεατρική εμπειρία θέτοντας θεμελιώδη ερωτήματα για την ανθρώπινη κατάσταση.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Σκηνοθεσία Σοφία Καραγιάννη
Δραματουργία Σοφία Καραγιάννη, Αμαλία Αρσένη
Μουσική σύνθεση Μάνος Αντωνιάδης
Σκηνικά – Κοστούμια Γεωργία Μπούρδα
Φωτισμοί Βασιλική Γώγου
Βοηθοί σκηνοθέτιδας Iοκάστη Σαράντη, Σοφία Χατζηευθυμιάδη
Βοηθός σκηνογράφου – ενδυματολόγου Ηρώ Παρδαβέλλα
Κινησιολογική επιμέλεια Μαργαρίτα Τρίκκα
Ερμηνεία Αμαλία Αρσένη
Το βιβλίο Μπουμπουλίνας 18 της Κίττυ Αρσένη επανακυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Θεμέλιο (2025).
INFO
Σοφία Καραγιάννη
Μπουμπουλίνας 18
Πειραιώς 260 (ΧΩΡΟΣ Β)
13 έως 16/07/2025 στις 21:30
Δευτέρα 14 Ιουλίου: Παράσταση καθολικά προσβάσιμη
Διερμηνεία στην ελληνική νοηματική γλώσσα και υπερτιτλισμός για κωφά και βαρήκοα άτομα, απτική ξενάγηση στον σκηνικό χώρο και ακουστική περιγραφή για άτομα με οπτική αναπηρία. Σε συνεργασία με τον πολιτιστικό οργανισμό liminal.
Αγορά εισιτηρίων
-ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΕΚΔΟΤΗΡΙΑ Πλατεία Συντάγματος (This is Athens info pointΔήμου Αθηναίων) Δε-Πα 10:00-18:00
-ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ: Δε-Πα 10:00-18:00 +30 2118008181
-ΑΜΕΑ: Δε-Πα 10:00-17:00| +30 2104834913